Er gaan in dit rijke, welvarende land een heleboel dingen heel goed. Mensen zijn gemiddeld genomen gelukkig, leven lang en hebben een goed inkomen. Toch bekruipt je het gevoel als je de krant leest dat we in grote problemen raken. De energieen voedselprijzen zijn in een half jaar naar torenhoge niveaus gestegen. Mensen hebben moeite om rond te komen. Ondertussen wordt de druk groot om de lonen mee te laten stijgen met de inflatie. In september lag die inflatie op 14% ten opzichte van een jaar geleden. Dat zijn veranderingen die onvoorstelbare verschuivingen in ons leefpatroon teweegbrengen. In onze branches weten we ook over hoge prijzen (en kosten) mee te praten: grondstofprijzen zoals voor staal die zich op een ongelooflijk hoog niveau bevinden en uitstel van leveringen die kopers en gebruikers onder druk zetten. En je kan niet elke prijsverhoging één op één doorzetten in de verkoopprijs van de machines.

De zorg en onrust onder de bevolking is de afgelopen zomermaanden ook op scherp gesteld door boerenacties, waarvan er een aantal over de schreef ging. Het land wordt inmiddels opgesierd met de Nederlandse driekleur op zijn kop. Daarmee wordt gesymboliseerd dat ons land in nood verkeert, niet alleen vanwege stikstofmaatregelen (hoewel daaruit wel ontstaan), maar ook vanwege uitblijvende afhandeling van de gaswinningsschade in Groningen en de toeslagenaffaire. Een uiting van zeer bezorgde medelanders of een teken van woede van onverdraagzame actievoerders? Persoonlijk vind ik de omgekeerde vlaggen een minder geslaagd vertoon van frustratie. Gelukkig heeft onze nationale crisisheld Johan Remkes net op tijd de nuance in de stikstofproblematiek terug weten te brengen en een begin gemaakt met het nationale herstel van de waardering voor de boeren. Het is opmerkelijk dat een gepensioneerde oud-bewindsman wel de visie en het gezag heeft om de vinger op de zere plekken te leggen. Ondanks de nodige scepsis op voorhand, lijkt Remkes erin te slagen om de partijen weer rond de tafel te krijgen en om maatregelen af te spreken die zowel de stikstofemissie terugbrengen, als de natuur herstellen en boeren perspectief biedt.

Normaliter zou de Tweede Kamer, de volksvertegenwoordiging, die rol moeten spelen om het kabinet te controleren en op andere gedachten te brengen als het maatschappelijk draagvlak ontbreekt of de maatregelen de stabiliteit in gevaar brengt. De Nederlandse politici lijken echter drukker met het elkaar vliegen afvangen en de details van de regels te bespreken, dan met de toekomst van ons land. Het is overduidelijk dat het, ook in de regeringsploeg, ontbreekt aan visie en bezieling om problemen bij de wortel aan te pakken. Blijkbaar groeien de vraagstukken ons boven het hoofd en is de wetgeving inmiddels zo ingewikkeld geworden dat maatregelen nauwelijks nog uitvoerbaar en handhaafbaar zijn. Dat is een zeer ernstig probleem aan het worden. Meer eenvoudige issues als keuring en registratie van landbouwvoertuigen en mobiele machines, dat nog steeds niet duidelijk en netjes is geregeld, zijn peanuts vergeleken met de energievoorziening, de aanstaande loongolf, de stikstofproblematiek en de tekortkomingen in de zorg. Hoewel minister-president Rutte herhaaldelijk duidelijk heeft gemaakt geen visie te (willen) hebben, is het meer dan ooit noodzakelijk deze als de wiedeweerga te ontwikkelen en te voorzien van enkele stevige keuzes van overheidsingrijpen. Voordat de aanstaande crisis het land helemaal op zijn kop zet. Alleen dan kan hij misschien het gezag van politiek en overheid nog herstellen. Het ontslaat ons als branchevereniging niet van de plicht zelf onze visie en oplossingen in praktijk te brengen. “Gewoon doen!” is soms de beste visie om gezag af te dwingen.

Gerard Heerink

heerink@fedecom.nl