Nieuwe machine richtlijnen
Machinerichtlijn (2006/42/EC) wordt vervangen door Machine verordening (2023/1230)
De Machineverordening bevat regels en voorschriften voor fabrikanten van machines en andere machineproducten. Zij moeten een CE-markering aanbrengen om te verklaren dat hun machines aan de veiligheids- en gezondheidsvoorschriften uit de Machineverordening voldoen. Anders dan de Machinerichtlijn hoeft de Machineverordening niet eerst te worden omgezet naar nationale wetgeving. Dit betekent dat de Machineverordening nu rechtstreeks binnen alle lidstaten van toepassing is.
Wat is het verschil met de huidige richtlijn?
1. Nieuwe technologieën:
De verordening is zodanig geschreven om een antwoord te kunnen bieden op risico’s die verbonden zijn aan nieuwe technologieën, zoals cobots, machine learning en artificiële intelligentie of uitdagingen zoals the internet of things en cybersecurity. Door de aanpassing van een reeks definities vallen ook softwaremodules onder de wetgeving.
2. Nieuwe definitie ingrijpende wijziging
De Machineverordening introduceert een duidelijker definitie van een ‘ingrijpende wijziging’. Deze definitie gaat over een (fysieke of digitale) wijziging aan een machine, waardoor de machine niet langer voldoet aan de relevante veiligheids- en gezondheidseisen. In dat geval heeft degene die de wijziging aanbrengt de wettelijke verplichting en verantwoordelijkheid om een conformiteitsbeoordeling uit te voeren alvorens de gewijzigde machine in bedrijf te stellen. Deze eis geldt overigens alleen voor het gewijzigde deel van de machine.
3. Nieuwe lijst machines met een hoog risico
In de Machineverordening is in bijlage I een lijst van ‘machines met een hoog risico’ opgenomen, waarmee de oude lijst in Bijlage IV van de Richtlijn komt te vervallen. Er moet rekening mee worden gehouden dat een machine door substantiële wijzigingen (bijvoorbeeld nieuwe software op basis van AI) in deze groep kan vallen.
4. Digitale gebruiksaanwijzing wordt mogelijk
Het wordt mogelijk om gebruiksaanwijzingen in een digitaal formaat te verstrekken. Maar als de gebruiker hier bij de aankoop om verzoekt, moet de gebruiksaanwijzing kosteloos op papier worden verstrekt.
Overgangstermijn:
De Europese Commissie heeft op 29 juni 2023 de Europese Machineverordening gepubliceerd. Deze Europese wet is voor iedereen beschikbaar en kan worden gedownload. De Machineverordening treedt twintig dagen na publicatie in werking. Er geldt een overgangstermijn van 42 maanden. Dit betekent dat de Machineverordening volledig van toepassing is vanaf 1 januari 2027.
Soms moeten ook gebruikers van machines zich aan de verordening houden. Dat is het geval voor wie:
- zelf een machine bouwt en op de markt brengt;
- buiten de Europese Unie een machine of verwant product koopt, zonder tussenpersoon;
- een machine zodanig aanpast dat de CE-markering van de originele fabrikant niet meer geldig is. In dat verband werd nu ook omschreven wat moet verstaan worden onder ‘substantiële wijziging’.